Friday, November 30, 2012

SVD NIA PRESENSA IHA PAROQUIA UATOLARI (1)

Igreja Uatulari

Ita hatene katak kleur ona SVD habelar liras hodi hala‟o nia misaun iha rai Timor. Tamba ne‟e, ha‟u hakarak hekerek konaba “SVD NIA PRESENSA IHA PAROQUIA UATOLARI”, hodi nune‟e membru SVD sira ne'ebe seidauk hatene bele hatene oinsa Historia Paroquia Uatolari no oinsa SVD hala'o nia missaun iha Paroquia Uatolari. Maibe, ha'u mos hatene katak buat ne'ebe ha'u hakerek ne'e seidauk kompletu, tamba ne‟e husu mos le'e nain sira atu bele kompleta saida mak ha'u hakerek ne'e.

Historia Paroquia Uatolari
Molok sai Paroquia ida, Uatolari sai hanesan estasaun misionario husi Missaun Catolica (Paroquia) Ossu. Tuir noticia Historia ne'ebe Katekista Mateus da Silva (matebian) hakerek iha nia diariu/ajenda katak fini fiar Katolika hahu moris iha Uatolari iha tinan 1930. Iha tempu neba Administrador, Oscar Ruas, no Chefe do Posto Uatolari, Miguel Pereira Luis, hola inisiativu atu hari eskola ida iha Mameta (Afaloikai). Iha tinan 1933, wainhira eskola ne'e halo hotu ona, Padre Francisco Antonio Durao Quintao husi Missaun Soibada vizita Posto Uatolari no fo Sakramentu Baptismu ba primeira ves ba eskola oan sira. Liu tiha tinan ida, tinan 1934, Padre Jaime Gorcia Goulart vizita Uatolari no fo Sakramentu 

Baptismu ba ema barak
Wainhira Bispu Jose da Costa Nunes husi Macau-China, vizita Timor inklui mos Ossu, Liurai Ossu no Ossoroa husu ba Amo Bispo atu loke Paroquia ida no eskola iha Waida'a-Ossu. Hatan ba sugestaun ne'e Bispo haruka Padre Ezequiel Ines Pascoal no Padre Norbertu Parada atu hahu hala'o knaar missaun iha Ossu hodi taumatan ba estasaun sira hanesan Viqueque, Cajularan, Lacluta no Uatolari.

Iha tinan 1945, iha tempu Padre Manuel Silveiro sai Amo Pároco Ossu, iha hanoin atu hari Kapela iha Uatolari. Servisu maka'as Amo Pároco hamutuk ho Katekista no sarani sira iha Uatolari, Kapela ne'e bele halo duni. Bispu Jaime Gorcia Goulart rasik mak inagura no bensa Kapela ne'e. Iha tempu neba, Bispu foti ema nain rua, mak Alarico Soares husi Soibada no Armando da Costa Pinto husi Uatolari atu sai Katekista. Katekista nain rua ne'e hala'o knaar hanesan hanorin katekumenu sira no hare/taumatan ba Kapela ne'ebe foin hari. Liu tiha tinan lima, iha tinan 1959, Amo Pároco Ossu haruka Katekista Mateus da Silva ne'ebe servisu iha Viqueque ba Uatolari atu hamutuk ho Katekista Alarico Soares no Armando da Costa Pinto bele hanorin no prepara katekumenu sira iha Uatolari. Katekista sira ne'e servisu maka'as, tama sai bairo ka aldeia hodi hanorin katekumenu sira.

Iha tempu Padre Julio Pereira Bride sai Amo Pároco Ossu, maizu-menus tinan 1966, nia hola inisiativu atu halo reuniaun ho Katekista iha Uatolari, Chefe do Posto Uatolari no Chefe do Suco nain neen. Rezultadu enkontru ida ne'e mak “Tenke hari Igreja foun iha Uatolari”. Sarani sira fo sira nia kontribuisaun ho osan (eskudo) ba konstrusaun Igreja ne'e. Liu tiha tinan rua, tinan 1968, Igreja foun hahu harí iha Uatolari (Afaloicai).

Iha tinan 1972 konstrusaun Igreja foun ne'e remata. Iha loron 7 Outobro 1972, Bispo Dili, Jose Joaquim Ribeiro, mai inagura no bensa Igreja Uatolari. Iha momentu ne'e mos, Bispo foti estasaun Uatolari sai Paroquia Uatolari ne'ebe dedika ba “Nossa Senhora do Rosario de Fatima”. (Kampianus Tagul,SVD)

No comments:

Post a Comment

Note: Only a member of this blog may post a comment.